Türkiye’nin doğusundaki en zengin kuş çeşitliğine sahip Aras Kuş Cenneti’nde kuş halkalama ve araştırma çalışmaları 18 yıl ve 35 sezondur sürdürülüyor.
KuzeyDoğa Derneğinin, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün izniyle, Iğdır, Kars Kafkas, Utah ve Koç üniversitelerinin destekleriyle yürüttüğü kuş araştırma çalışmaları 18 yıldır devam ediyor.
Aras Kuş Cenneti’nde 35. sezon çalışmaları, bilim insanları ve gönüllülerin yardımıyla sürüyor.
Iğdır’ın Tuzluca ilçesine bağlı Yukarı Çıyrıklı köyünde kurulan Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi’nde yapılan çalışmalarda bugüne kadar 316 türden 170 binden fazla kuş halkalanıp verileri toplandı.
Her yıl farklı ülkelerden ve farklı üniversitelerden gelen gönüllü ve öğrencilerin de ağırlandığı merkezde yapılan çalışmalar, kuşların göç zamanları, rotaları, beslenme ve üreme alanlarına dair önemli veriler sağlıyor.
KuzeyDoğa Derneği Başkanı, Koç ve Utah üniversiteleri öğretim üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, AA muhabirine, Aras Kuş Cenneti’nin Türkiye’nin doğusunda kuş çeşitliliği açısından en zengin bölge olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Şekercioğlu, “316 kuş türüyle Türkiye’deki kuş türlerinin yüzde 62’sini burada kaydettik. İstasyonumuzun yer aldığı 10 kilometrekarelik yaklaşık 50 hektarlık bir alan, dünyanın 8 önemli kuş göç rotasından üçünün kesiştiği yerdir.” dedi.
Bu alanın çeşitliliğini dikkate alarak 2005’te çalışma başlattıklarını anlatan Şekercioğlu, bugüne kadar 170 bini aşkın kuşun halkalandığını belirterek, “Bunların yaklaşık 140’ına farklı cihazlar takıldı. Halkalanmış ve verici takılmış kuşlarımız 3 kıtada 40’a yakın ülkeye seyahat ediyor. Bir haritada baktığımız zaman 3 kuş göç rotasının kesiştiği noktada yer aldığını görüyoruz.” diye konuştu.
“Türkiye’nin doğu yarısının en çok kuş türü kaydedilmiş noktası”
Halkalama alanının Iğdır’ın biyoçeşitlilik açısından en zengin noktası olduğunu belirten Şekercioğlu, şöyle devam etti:
“Burası, Doğu Anadolu’nun hatta Türkiye’nin doğu yarısının en çok kuş türü kaydedilmiş noktası. Şimdiye kadar 37 ülkeden bilim insanları sırf burada bizimle beraber öğrenmek, araştırmak için gelip burada aylarını, yıllarını geçiriyorlar. Bu açıdan Iğdır’ın tanıtımı için muazzam bir fırsat. Her sene birkaç ülkeden yabancılar ve düzinelerce üniversitelerden öğrencilerimiz gelip burada eğitim fırsatı buluyor. Eğitim, ekoturizm, bilim, doğa koruma, tanıtım, belgeseller ve haberler yapılıyor. Bu alanın korunması Iğdır’da sadece doğa koruma değil küresel tanıtım, ekonomi, ekoturizm, bilim ve eğitim için önem arz ediyor.”
Dünyada soyu tehlike altında olan Bozkır delicesinin en çok takip edildiği yerin Aras Kuş Cenneti olduğunu ifade eden Şekercioğlu, şunları kaydetti:
“Başka ülkelerde yakalaması çok zor, nereye gittiği bilinmiyor. Biz Bozkır delicesinin bir düzineden fazla bireyine verici taktık ve bunların analizini bilimsel makale olarak hazırladık. Türkiye’de yeni üç kuş türümüzün kaydı buradan geldi, bunlardan biri Basra kamışçını, Türkiye’nin küresel çapta soyu tehlikedeki tek ötücü kuş türü. Diğeri kara başlı çulhakuşu, dünyanın en ender kuş türlerinden, Türkiye’deki 500 kuş türü arasında en az kaydı olan kuş türünü biz burada tespit ettik. Yani Türkiye’nin en ender ve soyu tehlikedeki tek ötücü kuş türünü de Aras’ta tespit ettik.”
